2. Hoe het Oude Testament naar Christus wijst – A

0. Inleiding

   1. 1Hoe kijkt het OT vooruit naar de Heere Jezus Christus?
      Op verschillende manieren. Daar willen we de twee komende keren bij stil staan.

   2. 2Als eerste wijst het naar voren naar Christus op een directe manier, namelijk door Gods beloften.

1. IGods beloften

   1. 1Als we praten over Gods beloften die naar de Heere Christus, de Messias-Redder wijzen, bedoelen we heilsbeloften (beloften van redding):

      1. God geeft enkele specifieke beloften in het OT die verband houden met het komen van de Christus in de lijn van David. Door de profeet Micha belooft God:
         Mich. 5:1Micha 5:1¹ En u, Bethlehem-Efratha, al bent u klein om te zijn onder de duizenden van Juda, uit u zal Mij voortkomen Die een Heerser zal zijn in Israël. Zijn oorsprongen zijn van oudsher, van eeuwige dagen af. (Bethlehem: de stad van David).

         In het NT zien we dit treffend vervult in Mt. 2:1-12Mattheüs 2:1-1,2¹ Toen nu Jezus geboren was in Bethlehem, in Judea, in de dagen van koning Herodes, zie, wijzen uit het oosten kwamen in Jeruzalem aan, ¹ en zeiden: Waar is de Koning van de Joden die geboren is? Want wij hebben Zijn ster in het oosten gezien en zijn gekomen om Hem te aanbidden. ³ Toen koning Herodes dit hoorde, raakte hij in verwarring en heel Jeruzalem met hem.
         ....
         Lees t/m 12..

         Vaak geeft God meer algemene beloften met betrekking tot een komende dag van redding, zonder al te veel details. Bijvoorbeeld door Jesaja: Jes. 25:6-9Jesaja 25:6-9⁶ De HEERE van de legermachten zal op deze berg voor alle volken een feestmaal met uitgelezen gerechten aanrichten, een feestmaal met gerijpte wijnen, met uitgelezen gerechten vol merg, met gezuiverde gerijpte wijnen. ⁷ En Hij zal op deze berg verslinden de sluier waarmee het gezicht van alle volken omsluierd is, en de bedekking waarmee alle naties bedekt zijn. ⁸ Hij zal de dood voor altijd verslinden, de Heere HEERE zal de tranen van alle gezichten afwissen en de smaad van Zijn volk wegnemen van heel de aarde, want de HEERE heeft gesproken. ⁹ Op die dag zal men zeggen: Zie, Dit is onze God; wij hebben Hem verwacht, en Hij zal ons verlossen. Dit is de HEERE, wij hebben Hem verwacht, wij zullen ons verheugen en verblijden in Zijn heil.;   60:1-7Jesaja 60:1-7¹ Sta op, word verlicht, want uw licht komt en de heerlijkheid van de HEERE gaat over u op. ² Want zie, de duisternis zal de aarde bedekken en donkere wolken de volken, maar over u zal de HEERE opgaan en Zijn heerlijkheid zal over u gezien worden. ³ En heidenvolken zullen naar uw licht gaan en koningen naar de glans van uw dageraad. ⁴ Sla uw ogen op, kijk om u heen en zie: zij allen zijn bijeengekomen, zij komen naar u toe. Uw zonen zullen van verre komen en uw dochters zullen op de heup gedragen worden. ⁵ Dan zult u het zien en stralen, uw hart zal diep ontzag hebben en zich verruimen, want de menigte van de zee zal zich naar u toekeren, het vermogen van de heidenvolken zal naar u toe komen. ⁶ Een menigte kamelen zal u bedekken, de jonge kamelen van Midian en Efa. Zij allen uit Sjeba zullen komen, goud en wierook zullen zij aandragen, zij zullen de loffelijke daden van de HEERE boodschappen. ⁷ Alle schapen van Kedar zullen voor u bijeengebracht worden, de rammen van Nebajoth staan u ten dienste; ze zullen als een welgevallig offer komen op Mijn altaar en Ik zal aan Mijn luisterrijk huis aanzien geven..

      2. Of we lezen van beloften ten aanzien van Gods commitment (verbintenis; toewijding) met betrekking tot Zijn volk. Hij belooft om hun God te zijn: Gen. 17:7Genesis 17:7⁷ Ik zal Mijn verbond maken tussen Mij, u en uw nageslacht na u, al hun generaties door, tot een eeuwig verbond, om voor u tot een God te zijn, en voor uw nageslacht na u..

      Een gebruikelijk refrein is: ‘Ik zal hun God zijn en zij zullen Mijn volk zijn’
      (vergelijk Jer. 31:33Jeremia 31:33³³ Voorzeker, dit is het verbond dat Ik na die dagen met het huis van Israël sluiten zal, spreekt de HEERE: Ik zal Mijn wet in hun binnenste geven en zal die in hun hart schrijven. Ik zal hun tot een God zijn en zíj zullen Mij tot een volk zijn.;
      Hos. 2:22Hosea 2:20-22²⁰ Op die dag zal het geschieden, spreekt de HEERE, dat Ik zal verhoren. Ik zal de hemel verhoren en die zal de aarde verhoren. ²¹ Dan zal de aarde het koren, de nieuwe wijn en de olie verhoren, en die zullen Jizreël verhoren. ²² En Ik zal haar voor Mij in de aarde zaaien en Mij ontfermen over Lo-Ruchama. Ik zal zeggen tegen Lo-Ammi: U bent Mijn volk, en hij zal zeggen: Mijn God!;
      Zach. 8:8Zacharia 8:7,8⁷ Zo zegt de HEERE van de legermachten: Zie, Ik ga Mijn volk verlossen uit het land waar de zon opkomt en uit het land waar de zon ondergaat. ⁸ Ik zal hen hierheen brengen, zij zullen midden in Jeruzalem wonen. Zij zullen Mij tot een volk zijn, en Ík zal hun tot een God zijn, in waarheid en in gerechtigheid.;   13:9Zacharia 13:9⁹ Ik zal dat derde deel in het vuur brengen en het louteren, zoals men zilver loutert. Ik zal het beproeven, zoals men goud beproeft. Het zal Mijn Naam aanroepen en Ík zal het verhoren. Ik zal zeggen: Dit is Mijn volk; en zij zullen zeggen: De HEERE is mijn God.;
      Ef. 2:11-22Efeze 2:11,12¹¹ Bedenk daarom dat u die voorheen heidenen was in het vlees en die onbesnedenen genoemd werd door hen die genoemd worden besnijdenis in het vlees, die met de hand gebeurt, ¹² dat u in die tijd zonder Christus was, vervreemd van het burgerschap van Israël en vreemdelingen wat betreft de verbonden van de belofte. U had geen hoop en was zonder God in de wereld.
      ...Lees ook de rest van dit hoofdstuk.;
      Hbr. 8:10Hebreeën 8:10¹⁰ Want dit is het verbond dat Ik met het huis van Israël sluiten zal na die dagen, zegt de Heere: Ik zal Mijn wetten in hun verstand geven en Ik zal die in hun hart schrijven. Ik zal hun tot een God zijn, en zij zullen Mij tot een volk zijn.;
      1Ptr. 2:101Petrus 2:9,10⁹ Maar u bent een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterschap, een heilig volk, een volk dat God Zich tot Zijn eigendom maakte; opdat u de deugden zou verkondigen van Hem Die u uit de duisternis geroepen heeft tot Zijn wonderbaar licht, ¹⁰ u, die voorheen geen volk was, maar nu Gods volk bent; u, die zonder ontferming was, maar nu in ontferming aangenomen bent.).

      Variaties op dit brede thema kunnen zich soms (meer) toespitsen op het volk en wat zij zullen zijn, dan weer op God en wat Hij zal doen.

      Gods belofte om ‘hun God te zijn’ is Zijn echt allesomvattende commitment om met Zijn volk te zijn, voor hen te zorgen, ze te trainen, hen te beschermen, te voorzien in hun noden en om een persoonlijke relatie met hen te hebben. Alles verbonden met de uiteindelijke redding die God in Christus uitwerkt.

   2. 2Het breidt zich uit over alle beloften van het OT. ‘Immers’, zegt 2Kor. 1:20: ‘Immers, zovele beloften van God als er zijn, die zijn in Hem ja en in Hem amen, tot verheerlijking van God door ons.’

   3. 3God geeft soms tijdelijke zegeningen, hier en nu. Deze zegeningen zijn een voorsmaak van de heerlijke, eeuwige zegeningen die door Christus komen: Ef. 1:3Efeze 1:3³ Gezegend zij de God en Vader van onze Heere Jezus Christus, Die ons gezegend heeft met alle geestelijke zegen in de hemelse gewesten in Christus,.

   4. 4Over Gods heilsbeloften gesproken, ze hebben alles te maken met Gods Naam: Jahwe, Ik ben (Ik zal zijn), Die zijn ultieme vervulling krijgt in de typerende Namen van Zijn Christus-zoon:

      1. Jezus – dit is ‘Jahwe redt’ – zie nadere uitleg hieronder in genoemd gedeelte uit Mattheüs 1
      2. en er mee verbonden: Immanuël – dit is ‘God met ons’: Mt. 1:21-23Mattheüs 1:21-23²¹ en zij zal een Zoon baren, en u zult Hem de naam Jezus geven, want Hij zal Zijn volk zalig maken van hun zonden. ²² Dit alles is geschied opdat vervuld werd wat door de Heere gesproken is door de profeet, toen hij zei: ²³ Zie, de maagd zal zwanger worden en een Zoon baren, en u zult Hem de Naam Immanuel geven; vertaald betekent dat: God met ons..

2. IIWaarschuwingen en vloeken

1. 1Gods relatie met mensen omvat/bevat niet alleen zegeningen, maar ook waarschuwingen en vloeken (anti-heilsbeloften). Deze passen bij Gods rechtvaardige reactie op zonde. Ze lopen vooruit op en wijzen vooruit op de Heere Christus op twee verschillende manieren:

   1. Christus is het Lam van God dat de zonde draagt, Joh. 1:29Johannes 1:29²⁹ De volgende dag zag Johannes Jezus naar zich toe komen en hij zei: Zie het Lam van God, Dat de zonde van de wereld wegneemt!;   1Ptr. 2:241Petrus 2:24²⁴ Die Zelf onze zonden in Zijn lichaam gedragen heeft op het hout, opdat wij, voor de zonden dood, voor de gerechtigheid zouden leven. Door Zijn striemen bent u genezen.. Het dertiende vers van Galaten 3 zegt: Gal. 3:13Galaten 3:13,14¹³ Christus heeft ons vrijgekocht van de vloek van de wet door voor ons een vloek te worden, want er staat geschreven: Vervloekt is ieder die aan een hout hangt, ¹⁴ opdat de zegen van Abraham in Christus Jezus tot de heidenen zou komen, en opdat wij de belofte van de Geest zouden ontvangen door het geloof.   (2Kor. 5:212Korinthe 5:21²¹ Want Hem Die geen zonde gekend heeft, heeft Hij voor ons tot zonde gemaakt, opdat wij zouden worden gerechtigheid van God in Hem.):
      De Heere Christus zonder zonde zijnde, werd zonde voor ons en droeg de vloek van God aan het kruis. Elk geval van Gods toorn tegen zonde en Zijn straffen ervan, wijzen vooruit naar de toorn die over Christus aan het kruis werd uitgegoten.

   2. Bij Zijn tweede komst voert Christus oorlog tegen zonde en verdelgt die. De tweede komst en de voleinding zijn de tijd wanneer het eindoordeel tegen zonde wordt uitgevoerd. Alle eerdere oordelen tegen zonde lopen vooruit op dit eindoordeel. Tijdens Zijn leven op aarde loopt Christus vooruit op dit eindoordeel als Hij demonen uitwerpt en de zonden van de religieuze leiders afkeurt.

3. IIIVerbondstructuur

1. 1Aansluitend bij de vorige twee punten: Gods beloften in het OT komen in de omlijsting niet alleen van Gods verbintenis (commitment) tot Zijn volk, maar ook van de verbintenis van het volk tot God. Noach, Abra(ha)m etc. worden opgeroepen te reageren niet alleen met geloof en vertrouwen in Gods beloften, maar met levens die beginnen vrucht te dragen vanuit hun band (vriendschap) met God.

   De relatie van God met Zijn volk wordt vormgegeven in een verbond-structuur. In het OT in de OT-vorm met zijn verschillende verbondsvernieuwingen. Vandaar dat we spreken van het Oude testament of het Oude verbond. Het woord ‘testament’ legt meer de nadruk op God die met de inzetting en vormgeving komt.

2. 2Het is God Die een verbond met mensen sluit. Hij is de Initiatiefnemer en de Vormgever. Een verbond tussen twee mensen is een onderlinge verbintenis die hen verplicht trouw met elkaar om te gaan. Voorbeeld Jakob en Laban: Gen. 31:44Genesis 31:44⁴⁴ Nu dan, kom, laten wij een verbond sluiten, ik en jij. Laat dat een getuige zijn tussen mij en jou..
   Als God echter een verbond met mensen sluit, is ook Hij het Die in Zijn soevereiniteit de onderlinge verplichtingen (obligations) bepaalt:

   1. van Zijn kant de toewijdende verplichting: ‘Ik zal hun God zijn’,

   2. van onze kant de toewijdende verplichting: ‘zij zullen Mijn volk zijn’.

3. 3Eigenlijk is deze verbondstructuur er vanaf het begin van de schepping al geweest. Dus vóór de zondeval al. We lezen immers in Hosea 6: Hos. 6:7Hosea 6:5-7⁵ Daarom heb Ik op hen ingehakt door de profeten, Ik heb hen gedood met de woorden van Mijn mond; en de oordelen over u zullen voor de dag komen als het licht. ⁶ Want Ik vind vreugde in goedertierenheid en niet in offer, in kennis van God meer dan in brandoffers! ⁷ Zíj hebben echter als Adam het verbond overtreden. Daar hebben zij trouweloos gehandeld tegenover Mij..

   ‘Als Adam’, en later in zijn voetsporen Israël, ‘het verbond overtreden’: er is dus een verbond geweest – en in de contekst zien we iets van de inhoud van het verbond.
   (De NBV vertaalt Hosea 6:7 heel vrij en onwaarschijnlijk; in een noot wordt de andere ‘mogelijke’ vertaling gegeven. Zie ook ESV Study Bible op dit vers, pagna 1631).

4. 4Wanneer God Abram, vanaf Genesis 17 krijgt hij de een nieuwe naam: Abraham, roept zegt Hij: Gen. 12:1,2Genesis 12:1,2¹ De HEERE nu zei tegen Abram: Gaat u uit uw land, uit uw familiekring en uit het huis van uw vader, naar het land dat Ik u wijzen zal. ² Ik zal u tot een groot volk maken, u zegenen en uw naam groot maken; en u zult tot een zegen zijn.;   Gen. 17:1,2,7Genesis 17:1,2,7¹ Toen Abram negenennegentig jaar oud was, verscheen de HEERE aan Abram en zei tegen hem: Ik ben God, de Almachtige! Wandel voor Mijn aangezicht en wees oprecht. ² Ik zal Mijn verbond sluiten tussen Mij en u, en u uitermate talrijk maken.
   ...⁷ Ik zal Mijn verbond maken tussen Mij, u en uw nageslacht na u, al hun generaties door, tot een eeuwig verbond, om voor u tot een God te zijn, en voor uw nageslacht na u.
   (vergelijk Hnd. 2:38,39Handelingen 2:38,39³⁸ En Petrus zei tegen hen: Bekeer u en laat ieder van u gedoopt worden in de Naam van Jezus Christus, tot vergeving van de zonden; en u zult de gave van de Heilige Geest ontvangen. ³⁹ Want voor u is de belofte en voor uw kinderen en voor allen die veraf zijn, zovelen als de Heere, onze God, ertoe roepen zal.).

   We zien de door God gestelde wederzijdse verplichtingen:

   1. van de kant van Abraham (de kant van de mens),

   2. van Zijn kant (de kant van God).

5. 5De verplichtingen van het verbond van de kant van God wijzen voorruit naar de Heere Jezus Christus op de volgende manier:

   1. de beloften en zegeningen wijzen naar Christus Die de vervulling van de beloften is en de bron van definitieve zegeningen,

   2. de vloeken, dit is de anti-zegeningen (in verband met het niet houden van het verbond, namelijk ook Abraham is niet onberispelijk) wijzen naar Christus zowel in Zijn dragen van de vloek als in Zijn uitvoering van oordeel en vloek over de zonde in het bijzonder bij Zijn tweede komst.

6. 6Ook de verplichtingen van het verbond van de kant van de mens wijzen heen naar de Heere Christus, namelijk als volgt:

   1. Christus is het Die de verplichtingen van het verbond door Zijn volmaakte gehoorzaamheid aan God vervult:
      Mt. 5:17Mattheüs 5:17¹⁷ Denk niet dat Ik gekomen ben om de Wet of de Profeten af te schaffen; Ik ben niet gekomen om die af te schaffen, maar te vervullen.;
      2Kor. 5:21begin2Korinthe 5:21²¹ Want Hem Die geen zonde gekend heeft, heeft Hij voor ons tot zonde gemaakt, opdat wij zouden worden gerechtigheid van God in Hem.;
      Gal. 4:4Galaten 4:4,5⁴ Maar toen de volheid van de tijd gekomen was, zond God Zijn Zoon uit, geboren uit een vrouw, geboren onder de wet, ⁵ om hen die onder de wet waren, vrij te kopen, opdat wij de aanneming tot kinderen zouden ontvangen.;
      Hbr. 7:26Hebreeën 7:26²⁶ Want zo'n Hogepriester hadden wij nodig: heilig, onschuldig, onbesmet, afgescheiden van de zondaars en boven de hemelen verheven.).

   2. Ook is Christus aan God volledig gehoorzaam in Zijn verzoenend werk, namelijk als het gaat om de toorn van God tegenover de zonde en de ermee verbonden scheiding tussen God en mens: Hij verzoent ons met God:
      Mt. 26:39,42,44Mattheüs 26:39,42,44³⁹ En nadat Hij iets verder gegaan was, wierp Hij Zich met het gezicht ter aarde en bad: Mijn Vader, als het mogelijk is, laat deze drinkbeker aan Mij voorbijgaan. Maar niet zoals Ik wil, maar zoals U wilt.
      ...⁴² Opnieuw, voor de tweede keer, ging Hij heen en bad: Mijn Vader, als deze drinkbeker aan Mij niet voorbij kan gaan zonder dat Ik hem drink, laat Uw wil dan geschieden.
      ...⁴⁴ En Hij liet hen achter, ging nogmaals heen en bad voor de derde keer met dezelfde woorden. Fil. 2:8Filippenzen 2:8,9⁸ En in gedaante als een mens bevonden, heeft Hij Zichzelf vernederd en is gehoorzaam geworden, tot de dood, ja, tot de kruisdood. ⁹ Daarom heeft God Hem ook bovenmate verhoogd en heeft Hem een Naam geschonken boven alle naam,;
      (Rom. 3:25aRomeinen 3:25a²⁵ Hem heeft God openlijk aangewezen als middel tot verzoening, door het geloof in Zijn bloed. Dit was om Zijn rechtvaardigheid te bewijzen vanwege het voorbijgaan aan de zonden die eertijds hadden plaatsgevonden onder de verdraagzaamheid van God.;
      Ef. 1:7Efeze 1:7⁷ In Hem hebben wij de verlossing, door Zijn bloed, namelijk de vergeving van de overtredingen, overeenkomstig de rijkdom van Zijn genade,;
      Rom. 5:6-11Romeinen 5:6-11⁶ Want toen wij nog krachteloos waren, is Christus op de bestemde tijd voor goddelozen gestorven. ⁷ Want bij hoge uitzondering zal iemand voor een rechtvaardige sterven; hoogstens immers heeft iemand de moed om voor de goede mens te sterven. ⁸ God echter bevestigt Zijn liefde voor ons daarin dat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren. ⁹ Veel meer dan zullen wij, nu wij gerechtvaardigd zijn door Zijn bloed, door Hem behouden worden van de toorn. ¹⁰ Want als wij, toen wij vijanden waren, met God verzoend zijn door de dood van Zijn Zoon, hoeveel te meer zullen wij, nu wij verzoend zijn, behouden worden door Zijn leven. ¹¹ En dit niet alleen, maar wij roemen ook in God, door onze Heere Jezus Christus, door Wie wij nu de verzoening ontvangen hebben.;
      2Kor. 5:18-212Korinthe 5:17-21¹⁷ Daarom, als iemand in Christus is, is hij een nieuwe schepping: het oude is voorbijgegaan, zie, alles is nieuw geworden. ¹⁸ En dit alles is uit God, Die ons met Zichzelf verzoend heeft door Jezus Christus, en ons de bediening van de verzoening gegeven heeft. ¹⁹ God was het namelijk Die in Christus de wereld met Zichzelf verzoende, en aan hen hun overtredingen niet toerekende; en Hij heeft het woord van de verzoening in ons gelegd. ²⁰ Wij zijn dan gezanten namens Christus, alsof God Zelf door ons smeekt. Namens Christus smeken wij: laat u met God verzoenen. ²¹ Want Hem Die geen zonde gekend heeft, heeft Hij voor ons tot zonde gemaakt, opdat wij zouden worden gerechtigheid van God in Hem.).

7. 7Hij verkrijgt de beloning voor Zijn gehoorzaamheid in Zijn opstanding en opvaren ten hemel: Fil. 2:9Filippenzen 2:8,9⁸ En in gedaante als een mens bevonden, heeft Hij Zichzelf vernederd en is gehoorzaam geworden, tot de dood, ja, tot de kruisdood. ⁹ Daarom heeft God Hem ook bovenmate verhoogd en heeft Hem een Naam geschonken boven alle naam,.

8. 8Christus brengt dus een innige band met God, ja het voorrecht kinderen van God te worden (Rom. 8:14-17Romeinen 8:14-17¹⁴ Immers, zovelen als er door de Geest van God geleid worden, die zijn kinderen van God. ¹⁵ Want u hebt niet de Geest van slavernij ontvangen, die opnieuw tot angst leidt, maar u hebt de Geest van aanneming tot kinderen ontvangen, door Wie wij roepen: Abba, Vader! ¹⁶ De Geest Zelf getuigt met onze geest dat wij kinderen van God zijn. ¹⁷ En als wij kinderen zijn, dan zijn wij ook erfgenamen: erfgenamen van God en mede-erfgenamen van Christus; wanneer wij althans met Hem lijden, opdat wij ook met Hem verheerlijkt worden.
   ).
   Op deze verbondenheid wordt door de OT-verbondstructuur geanticipeerd, vooruitgelopen. In Jesaja verklaart God zelfs dat Zijn Knecht, de Messias, Zelf het verbond zal zijn voor het volk:
   Jes. 42:6Jesaja 42:6⁶ Ík, de HEERE, heb U geroepen in gerechtigheid, Ik zal U bij Uw hand grijpen, Ik zal U beschermen en Ik zal U stellen tot een verbond voor het volk, tot een licht voor de heidenvolken,;    49:8Jesaja 49:8⁸ Zo zegt de HEERE: In de tijd van het welbehagen heb Ik U verhoord, en op de dag van het heil heb Ik U geholpen. Ik zal U beschermen en U geven tot een Verbond voor het volk, om de aarde weer op te richten, om de verwoeste erfelijke bezittingen te ontvangen, (vergelijk Joh. 14:6Johannes 14:6⁶ Jezus zei tegen hem: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven. Niemand komt tot de Vader dan door Mij.).

9. 9Gegrond niet in dierenoffers, maar in het eigen offer van Jezus Christus Zelf:
   Mt. 26:28Mattheüs 26:27,28²⁷ Hij nam ook de drinkbeker en nadat Hij gedankt had, gaf Hij hun die, en zei: Drink allen daaruit, ²⁸ want dit is Mijn bloed, het bloed van het nieuwe verbond, dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van zonden. (vergelijk Ex. 24:8Exodus 24:8⁸ Toen nam Mozes het bloed, sprenkelde het op het volk en zei: Zie, dit is het bloed van het verbond dat de HEERE met u gesloten heeft op grond van al die woorden.)
   1Kor. 11:251Korinthe 11:25²⁵ Evenzo nam Hij ook de drinkbeker, na het gebruiken van de maaltijd, en zei: Deze drinkbeker is het nieuwe testament in Mijn bloed. Doe dat, zo dikwijls als u die drinkt, tot Mijn gedachtenis..

   ‘k Kwam erachter dat een nieuwe editie van de HSV heeft: ‘Nieuwe testament’ als in de Statenvertaling in plaats van: ‘Nieuwe verbond’. ‘t Griekse woord diathèkè betekent beide: verbond en testament. De vertaling ‘testament’, geeft een noot in de HSV mooi aan, laat het accent wat meer vallen op het in oorsprong eenzijdige karakter van Gods verordening (zie boven).

   Het Nieuwe verbond dat tevens gepaard gaat met de gave van de Heilige Geest:
   Hnd. 1:8Handelingen 1:8⁸ maar u zult de kracht van de Heilige Geest ontvangen, Die over u komen zal; en u zult Mijn getuigen zijn, zowel in Jeruzalem als in heel Judea en Samaria en tot aan het uiterste van de aarde.;    2:38Handelingen 2:38³⁸ En Petrus zei tegen hen: Bekeer u en laat ieder van u gedoopt worden in de Naam van Jezus Christus, tot vergeving van de zonden; en u zult de gave van de Heilige Geest ontvangen.
   Gal. 3:14Galaten 3:13,14¹³ Christus heeft ons vrijgekocht van de vloek van de wet door voor ons een vloek te worden, want er staat geschreven: Vervloekt is ieder die aan een hout hangt, ¹⁴ opdat de zegen van Abraham in Christus Jezus tot de heidenen zou komen, en opdat wij de belofte van de Geest zouden ontvangen door het geloof..



Kleine toevoeging:

1. Vergelijk Psalm 50 met Rom. 12:1Romeinen 12:1¹ Ik roep u er dan toe op, broeders, door de ontfermingen van God, om uw lichamen aan God te wijden als een levend offer, heilig en voor God welbehaaglijk: dat is uw redelijke godsdienst..

2. Lees ten aanzien van de verbondstructuur zelfs op de nieuwe aarde: Op. 21:3,7Openbaring 21:3,7³ En ik hoorde een luide stem uit de hemel zeggen: Zie, de tent van God is bij de mensen en Hij zal bij hen wonen, en zij zullen Zijn volk zijn, en God Zelf zal bij hen zijn en hun God zijn.
   ...⁷ Wie overwint, zal alles beërven, en Ik zal voor hem een God zijn en hij zal voor Mij een zoon zijn..